Enerji İzleme ve Yönetimi Sistemleri

SCADA sistemleri günümüzde amaca yönelik bilgiye ulaşılması, yorumlanması, kaydedilmesi ve kontrolü noktasında kullanıcılara esnek çözümler sunmaktadır. Her geçen gün gelişen ve değişen sistemler birçok bilgi ve yetenekle birlikte anlam karmaşasını da yanında getirmiştir. Gerekli bilgileri edinmek ve onlara anlam katmak adına SCADA sistemleri işletmelere farklı sistemlerin tek noktadan kontrolü dışında duruma özel çözümlerler de sunmaktadır. Bu çözümlerden biri de Enerji'nin izlenmesi ve yönetimi. Nitelikli enerjinin sürekliliğinin sağlanması noktasında sunulan esnek çözümler sayesinde enerji sistemleri etkili bir şekilde izlenmesi, yorumlanması, kontrolü mümkündür bunun yanında enerji sistemlerinin gelişimi ve ihtiyaçları durumunda kullanıcılara yol gösterici de olmaktadır.

Bu anlamda SGE Mühendisliğin de partneri olduğu Avusturya merkezli COPADATA firması SCADA alanında firmalara özel çözümleriyle dikkat çekmekte. Gıda, içecek, otomotiv, ilaç sektörü, enerji tesisleri gibi alanlarda ihtiyaçları karşılamakta, sektöre özel çözümler üretmekte, esnek, hızlı ve dinamik yapısı ile etkili çözümler üretmekte. Zenon 7.00 sürümü ile kullanıcılarına öncelikli özgür, gelişime açık bir yapı sunmakta. Sektöründe öncü firmalardan biri olan CARREFOURSA. Firma gelecek nesillere daha yaşanılır bir dünya bırakmak adına birlikte yürütmüş oldukları çalışmada %20 enerji verimliliği sağlamayı planlamıştır. Firma sadece izlene bilirlik ve sistem yönetiminin dışında SGE mühendislik firmasının önderliğinde/ partnerliğin de çevreci ve enerji tasarruflu ürünlerle oluşturmuş olduğu projede çocuklarımızın ve dünyanın yaşanılır bir yer olması adına anlamlı bir çalışma yürütmektedir.

SAHA EKİPMANLARIN SEÇİMİ

Öncelikli sistemin yönetimi ve takibi konusunda ilk noktadan yani saha ekipmanları açısından bakıldığında. Kullanılan ekipmanların ihtiyaca hizmet etmesi gerekmektedir. Bu noktada kullanıcılar sistemlerin gereksinimleri doğrultusunda ekipmanları belirlemeli ve gereksiz, katma değeri bulunmayan ekipmanlardan kaçınmalıdır. Doğru ve yerinde yapılmış tercihler sayesinde hem sistemlerin kontrolü hem de yönetimi daha etkili olacaktır. Geçmişte yapılan büyük ama gereksiz yatırımlar ne yazık ki kısa bir zaman için de atıl kalmakta kullanıcıya maddi ve manevi anlamda çıkmaza sokmaktadır. Ekipmanlar seçilirken iletişim yetenekleri de göz önüne alınmalı.

HABERLEŞME

Günümüzde haberleşme eskiye kıyasla bir standarda doğru gitmekte ve kullanıcıların işini her geçen gün biraz daha kolaylaştırmaktadır. RS485, Modbus, TCP/IP, GSM gibi haberleşme yöntemleri sayesinde sahadaki cihazlar ile farklı yöntemlerle haberleşmek mümkün bu bağlamda kolay gözükse de haberleşme atlanmaması gereken bir unsur olarak önümüze çıkmaktadır. Sistemlerin izlenebilirliği ve takibi için gerekli noktalarda uygun haberleşme yeteneği olan cihazların seçilmesi gereklidir. PLC, RTU, Remote I-O, enerji analizörü vb.. cihazlarla yukarıda belirtilen haberleşme yöntemleri ile SCADA yazılımları haberleştirile bilir.

UZAKTAN KONTROL VE KULLANICI ARAYÜZÜ

Enerji otomasyonlarında tamamlayıcı unsur olarak karşımıza SCADA çıkmakta. Bilginin düzenlenmesi yönetimi konusunda yardımcı olan SCADA yazılımları kullanıcının talepleri doğrultusunda bilgilere şekil vermekte karşılıklı etkileşimler sayesinde bir topoloji doğrulusunda sistemin düzenli bir şekilde yönetimi ve takibini sağlamaktadır. Ara yüz olarak Web, Cep telefonu, PDA gibi farklı ortamlar ile kullanıcı ile etkileşimli haberleşme imkânı sunmaktadır. Raporlama, alarm, kayıt, durum bilgisi ve yönetimi gibi yetenekleri bulunan SCADA sistemleri farklı noktalarda bulunan kullanıcılara verilmiş olan yetkilendirmeler çerçevesinde sistemin takibi, yönetimi ve izlenmesine olanak sağlar.

ENERJİ OTOMASYONU İÇİN STANDARTLAR VE UYGULAMALAR

IEC 60850 ve IEC 60870 Protokolleri Enerji otomasyonunda kullanılan bir takım yöntem ve protokoller ile sorunsuz haberleşme sağlanır. Haberleşme alanında artık yaygın bir şekilde kullanılan IEC 60870-5-101/102/103/104, IEC 60850 haberleşme protokolleri sayesinde güvenli bir haberleşmenin yanında bir topolojide kullanıcılara sunulur. Arızaların zamanının tutulması, nedenlerinin belirlenmesi, kullanıcı hatalarına olanak vermemesi gibi enerji otomasyonunda etkili çözümler sunmaktadır. Orta ve yüksek gerilimde anahtarlama ekipmanları ve cihazlar arasında olması gereken iletişimi ve gereksinimleri belirler.

Automatic Line Coloring (ALC)

Zenon ile gelen ayrıcalıklardan biri olan otomatik hat renklendirme özelliği sayesinde şebeke, trafo, jeneratör, kesici, ayrıcı ve enerji iletimi kontrolü konusunda; esnek, arıza durumlarını tespiti, çoklu besle, besleme güvenliği, kullanıcı hatalarına olanak vermemesi gibi pratik ve etkin bir ara yüzdür. Kaynak aktif değil Kaynak aktif Anahtar Kapalı Eğer durum tanımlı değil ise arızalı bir durum varsa bu otomatik olarak algılanır.

IEC 61400-25 Rüzgar Enerji Panelleri

Günümüzde gittikçe yaygınlaşan rüzgâr panelleri içinde IEC 61400-25 haberleşme sürücüsü sayesinde üreticileri farklı olsa bile aynı protokol, şema, sembol ve kavramlar rüzgâr panellerinde kullanılmaktadır ve SCADA sistemleri tarafından kontrolü takibi ve etkin kullanımı için enerji otomasyonuna özel bir çözüm olarak karşımıza çıkmakta.

Proses Kontrolü Zenon ve IEC 61131-3, IEC 61850 Zenon-Straton Sistemi

Gerçek PLC komutları ile SCADA içerisinde LD, FBD, SFC, ST, IL vb.. programlama dilleri simule edilmesine olanak sağlar. Programda önceden gerçekleştirilen simülasyonlar sayesinde sahada sorunsuz bir şekilde sistemi devreye almaya yardımcı olur. PLC olmadan da dışardan alınan bir takım donanım bilgileri sensör, switch vb.. SCADA üzerinde derlenmesi PLC gibi kurgulanıp kontrolü mümkündür. GOOSE (Generic Object Oriented Substation Event) desteği sayesinde Zenon ile gelen Straton arayüzü sayesinde IEC 61850 server gibi çalışa bilme yeteneği.